تاثیر نرخ بهره در تورم
در این مقاله به بررسی کامل تاثیر نرخ بهره بر تورم پرداخته‌ایم. شرکت وام ملل انواع وام‌ها از جمله وام با ضمانت طلا وام با سند خودرو و وام آزاد با سند ملکی را ارائه می‌کند.
نرخ بهره چیست ؟
برای درک بهتر از تعریف نرخ بهره، می‌توان گفت که نرخ بهره نرخی است که برای جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی امروز و آینده، از متقاضی وام دریافت می‌شود. این نرخ بهره به ما کمک می‌کند تا ارزش فعلی پول را در آینده حفظ کنیم.
برای مثال، شما مبلغی را به عنوان وام از بانک دریافت می‌کنید. بازپرداخت این وام ممکن است سال‌ها طول بکشد و با توجه به نرخ تورم سالیانه، ارزش پول در طی زمان کاهش می‌یابد. اگر نرخ بهره وام شما صفر درصد باشد، مبلغ پرداختی به مراتب با ارزش کمتری از مبلغ دریافتی است.
به همین دلیل نرخ بهره با توجه به عوامل مختلف از جمله تورم تعیین می‌شود. این نرخ برای سپرده‌های بانکی نیز وجود دارد و به عنوان سود سرمایه‌گذاری شما در بانک محاسبه می‌شود. چرا که شما می‌توانستید این پول را در بازارهای دیگری مانند طلا، مسکن یا بورس سرمایه‌گذاری کنید.
انواع نرخ بهره
اما نرخ بهره به چند زیرمجموعه تقسیم می‌شود که شناخت آن‌ها ضروری است:
نرخ بهره ساده: از حاصل ضرب سود روزانه در مبلغ اصلی وام و تعداد روزهای باقی‌مانده تا زمان سررسید محاسبه می‌شود.
نرخ بهره اسمی: نرخی که بر اساس آن به سپرده‌ها سود تعلق می‌گیرد بدون در نظر گرفتن تورم.
نرخ بهره واقعی: نرخ بهره اسمی با در نظر گرفتن تورم.
نرخ بهره شناور: نرخی که با تغییر عواملی مانند تورم، بازار یا وضعیت اقتصادی تغییر می‌کند.
چرا کاهش نرخ بهره موجب تورم می‌شود؟
هدف سیاست‌گذار این است که با کاهش نرخ بهره، سرمایه به سمت تولید هدایت شود. اما در اقتصاد تورم‌زده ایران، کاهش نرخ بهره معمولاً منجر به هدایت سرمایه به بازارهای مالی کاذب مانند ارز و طلا می‌شود و بازار را دچار تلاطم می‌کند. وقتی اعتماد سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذاری بلندمدت جلب نشود، بازی با نرخ بهره بانکی نمی‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند.
رابطه و تاثیر نرخ بهره در تورم چیست؟
پس از تعریف نرخ بهره و انواع آن، رابطه بین نرخ بهره و نرخ تورم را شرح می‌دهیم. در نظریه کلاسیک ایروینگ فیشر، بین نرخ بهره اسمی و نرخ تورم رابطه مستقیمی وجود دارد. افزایش یک واحد در نرخ تورم برابر با افزایش یک واحد نرخ بهره اسمی است که منجر به ثابت ماندن نرخ بهره واقعی می‌شود.
نرخ بهره در تورم چه تاثیری دارد؟
استدلال برخی این است که کاهش نرخ بهره سبب افزایش تولید و کاهش تورم می‌شود. اما این استدلال نادرست است. کاهش نرخ بهره نه تنها تولید را افزایش نمی‌دهد بلکه ممکن است باعث کاهش آن شود.
خطاهای مرتبط با تاثیر نرخ بهره در تورم:
1. کاهش نرخ بهره در ایران باعث کم شدن تولید می‌شود زیرا بانک‌ها حتی با نرخ بهره‌های بالا هم تمام منابع مالی خود را به شرکت‌های متقاضی وام می‌دهند.
2. این سیاست نمی‌تواند تورم را که نتیجه تزریق نقدینگی جدید به جامعه است، با رشد چند درصدی تولید صنعتی کنترل کند.
3. تفاوت نرخ رشد اقتصادی و تورم به صورت تورم ظاهر می‌شود.
4. کاهش نرخ بهره باعث تشویق مصرف مردم و افزایش تقاضا می‌شود که اگر اقتصاد زیر ظرفیت خود کار کند، باعث افزایش تولید می‌شود و در صورت محدودیت عرضه، فشار تقاضا باعث افزایش سطح قیمت‌ها یا تورم می‌شود.
انواع نرخ بهره
نرخ بهره ساده: روش آسان برای محاسبه سود دریافتی وام که از ضرب نرخ سود روزانه در مبلغ اصلی وام و تعداد روزهای باقی‌مانده تا زمان سررسید به دست می‌آید.
نرخ بهره مرکب: برخی از وام‌دهندگان ترجیح می‌دهند از نرخ سود مرکب استفاده کنند که سود بیشتری را از وام‌گیرنده دریافت می‌کند. سود مرکب بهره‌آوری بهره هم نامیده می‌شود زیرا نرخ سود نه تنها بر مبلغ اصلی بلکه بر سود‌های انباشته شده دوره‌های قبلی هم اعمال می‌شود.
نرخ بهره بین بانکی: نرخ سود اعمال شده بر وام‌های کوتاه‌مدت بین بانک‌ها. این وام‌ها با نرخ سود بین بانکی پرداخت می‌شوند.
بهره اسمی: ناشران اوراق وام نرخی با عنوان نرخ بهره اسمی اعلام می‌کنند که سود پرداختی سالانه به صاحب ورق قرضه است.
بهره جاری: اوراق وام معمولاً با قیمتی متفاوت از قیمت اسمی در بازارهای مالی معامله می‌شوند و بهره جاری از تقسیم بهره سالانه به قیمت جاری ورق قرضه به دست می‌آید.
نرخ بهره موثر: بهره مربوط به ورق قرضه در فواصل زمانی ۳ یا ۶ ماه پرداخت می‌شود و سرمایه‌گذار می‌تواند بهره دریافتی را دوباره سرمایه‌گذاری کرده و بازده خود را افزایش دهد.
بهره شناور: نرخ بهره‌ای که با تغییر عواملی مانند نرخ بهره بازار، شاخص بازار سهام و تورم تغییر می‌کند.
بهره ثابت: نرخ بهره ثابت، نقطه مقابل نرخ بهره شناور است و در مدت زمان توافق شده ثابت است.
محاسبه انواع نرخ بهره
بهره ساده: نرخ سود سالانه حساب شما بر اساس میزان مبلغ سپرده‌گذاری شما در حساب بانکی محاسبه می‌شود.
بهره مرکب: علاوه بر نرخ بهره سرمایه اصلی، سود متعلق به نرخ بهره هم به مبلغ کل اضافه می‌شود. این روش در بلندمدت برای مبالغ سنگین، راهی مؤثر برای کسب سود بیشتر است.
هدف از کاهش نرخ بهره چیست؟
برای مبارزه با رکود اقتصادی، بانک‌ها نرخ بهره را کاهش می‌دهند که باعث افزایش عرضه پول و کاهش تقاضا برای وام می‌شود. در این شرایط، مردم به سرمایه‌گذاری با درآمد مازاد خود روی می‌آورند و بازار سهام رونق می‌گیرد.
هدف از افزایش نرخ بهره چیست؟
برای مبارزه با تورم، بانک‌ها ممکن است نرخ بهره را افزایش دهند که باعث کاهش عرضه پول و افزایش تقاضا برای وام می‌شود. در این شرایط، مردم به پس‌انداز سرمایه خود روی می‌آورند و بازار سهام آسیب می‌بیند.
سوالات متداول تاثیر نرخ بهره در تورم
نرخ بهره چیست؟
نرخ بهره هزینه‌ای است که در ازای دریافت وام پرداخت می‌کنید و درصدی از کل مبلغ وام است.
راه‌های محاسبه نرخ بهره چیست؟
نرخ بهره به دو صورت ساده و مرکب محاسبه می‌شود.
نرخ بهره چه اهمیتی دارد؟
با افزایش یا کاهش نرخ بهره، می‌توان شرایط اقتصادی کشور را کنترل کرد.
عوامل تاثیرگذار در نرخ بهره کدام است؟
ارزش زمانی پول، ریسک سرمایه‌گذاری و مدت زمان سرمایه‌گذاری از عوامل موثر بر نرخ بهره هستند.